Podejmowanie własnych inicjatyw, odważna realizacja projektów czy efektywne rozwiązywanie problemów to z pewnością cechy, które możemy przypisać postawie przedsiębiorczej. Przydaje się ona w dorosłym życiu i biznesie, jednak kształtowanie umiejętności, które się na nią składają, warto rozpocząć od najmłodszych lat. Sposobem na to mogą być np. odpowiednio dobrane zajęcia pozalekcyjne.

Przedsiębiorczość w szkole

Kształtowanie postawy przedsiębiorczej ma ogromne znaczenie w rozwoju i edukacji dzieci i młodzieży. Dzięki pozyskaniu kompetencji bezpośrednio z nią związanych mogą nie tylko osobiście się rozwijać, ale też być aktywnymi obywatelami i uczestnikami życia społecznego. Z całą pewnością będzie miało to pozytywny wpływ na ich przyszłe funkcjonowania na rynku pracy – czy to w roli osób zatrudnionych, czy też przedsiębiorców. Wszystkie te założenia potwierdzają m.in. zalecenia Unii Europejskiej odnośnie zakresu edukacji. Promuje ona przedsiębiorczość jako cel kształcenia i odrębny przedmiot na wszystkich jego poziomach. W ramach systemu edukacji program ten realizuje w pewnym zakresie Ministerstwo Edukacji Narodowej. Jak jednak wspomóc jej rozwój wśród dzieci i młodzieży poza szkołą?`

Przedsiębiorczy, czyli…?

Na postawę przedsiębiorczą składa się wiele umiejętności i cech, których rozwój mogą wspomóc różnego typu aktywności podejmowane przez dzieci w szkole i poza nią. Można do nich zaliczyć:

• Kreatywność, która związana jest z szukaniem nieszablonowych rozwiązań czy umiejętnością rozwiązywania problemów. Wymaga ona sprawnego łączenia ze sobą informacji, które zdobywamy z różnych źródeł, w ramach różnych dziedzin życia. Taki sposób myślenia pozwala na rozwiązywanie problemów, radzenie sobie z nietypowymi sytuacjami, czy nawet zmienianie niepowodzeń w sukces.
• Odwagę związaną z umiejętnością podejmowania własnej inicjatywy, przewodzenia w grupie czy też przedstawiania i wdrażania odpowiednich dla swojego otoczenia rozwiązań – w skali szkoły mogą być to np. obchody szkolnego Dnia Wiosny, a w skali biznesu wprowadzenia nowej strategii w zarządzaniu firmą;
• Asertywność i empatię, które pozwolą na efektywną pracę w grupie – pierwsza z tych cech pozwala na wyrażanie własnych opinii i wdrażanie własnych działań w życie, druga na zrozumienie grupy, w której funkcjonujemy i możliwość oddziaływania na nią. Połączenie obu tych cech pozwala nie tylko na tworzenie postawy przedsiębiorczej, ale i liderskiej.

– Osoba przedsiębiorcza to też taka, która nie boi się poszukiwać nowych rozwiązań i wdrażać swoich pomysłów w życie. Z postawą przedsiębiorczą musi wiązać się ciekawość świata, chęć zgłębiania nowych tematów – w skali biznesu przełoży się to na powstawanie konkretnych innowacji – komentuje Agnieszka Pałys, prezes Fundacji ProMathematica, dyrektor ds. prawnych i organizacyjnych WPT.

Jak wspierać dzieci i młodzież w byciu przedsiębiorczym?

Sposobem na rozwój u dzieci i młodzieży kompetencji związanych z przedsiębiorczością są odpowiednio dobrane zajęcia pozalekcyjne. Na rynku edukacyjnym dostępne są pojedyncze kursy jak i całe programy, które mają na celu wzmacnianie umiejętności z nią związanych. Trzeba podkreślić, że choć sama fraza „kreowanie postawy przedsiębiorczej” może brzmieć dość poważnie, to zajęcia, które rozwijają kreatywność, umiejętność pracy w grupie czy asertywność i empatię dostępne są nawet dla najmłodszych.

– Zajęcia pozalekcyjne mogą wykraczać nieco dalej niż dodatkowe godziny języka obcego czy zajęcia sportowe. W miejscach takich jak Centrum Edukacyjne WPT odbywają się warsztaty dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i średnich, zaprojektowane tak, by zainteresować każdą z tych grup wiekowych przedsiębiorczością, nauką, innowacjami. Układając ich program, zadbaliśmy o to, by nie tylko przybliżały im konkretne zagadnienia, takie jak podstawy kriogeniki, genetyki, programowania czy projektowania metodą design thinking, ale przede wszystkim wzmacniały umiejętności związane z postawą przedsiębiorczą i pobudzały do dalszego zainteresowania tematyką. W ten sposób efekty prowadzonych przez nas warsztatów będą długofalowe – komentuje Agnieszka Pałys. – Bazując na naszym doświadczeniu, mogę stwierdzić, że jednym z kluczowych kryteriów wyboru zajęć pozalekcyjnych powinno być to, jakie umiejętności miękkie wykształcą one w uczestniku. W ten sposób, nawet jeśli nie zainteresuje się na stałe tematyką warsztatów, wyniesie z nich trwałą wartość dodaną w postaci kompetencji miękkich – dodaje prezes Fundacji ProMathematica.

Instytucje, takie jak Centrum Edukacyjne WPT, prowadzone przez Wrocławski Park Technologiczny i Fundację ProMathematica, proponują zajęcia dla grup, skupione wokół nauki i innowacji. Oferta ośrodka WPT  skupiona jest z jednej strony wokół nauk ścisłych (chemii, matematyki, fizyki, przyrody, IT, robotyki, kriogeniki, rzeczywistości wirtualnej, ekologii, genetyki), ale też przedsiębiorczości i designu. Wśród propozycji dla uczniów szkół podstawowych i średnich można znaleźć np. warsztaty design thinking (w trakcie których uczniowie poznają metodę kreatywnego rozwiązywania problemów i wprowadzania innowacji) czy warsztaty teambuildingowe z kostką Soma. Centrum prowadzi też program „Młody Przedsiębiorca”, który umożliwia młodzieży bezpośrednie zetknięcie się ze światem biznesu.

– Nasze Centrum prowadzi zajęcia dla grup uczniów, na warsztaty mogą zgłaszać je nauczyciele – wspólnie możemy stwarzać młodym ludziom dobre perspektywy rozwoju – komentuje Agnieszka Pałys. – Dodatkowym sposobem na kreowanie u młodych ludzi postawy przedsiębiorczej jest umożliwianie im poszerzania horyzontów przez udział w różnego typu wydarzeniach. Właśnie po to, by wzbudzić u dzieci i młodzieży ciekawość świata, będącą podstawą rozwoju osobistego, organizujemy takie wydarzenia jak Noc Laboratoriów czy Regionalny Festiwal Nauki E(x)plory – podsumowuje prezes Fundacji ProMathematica.

O czym jeszcze należy pamiętać?

Wybierając aktywności pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży, warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

• Czy zwiększą one poziom kreatywności dziecka?
• Czy nastawione są na naukę pracy w grupie, budowanie dobrych relacji i komunikację?
• Czy pozwalają na poszerzanie horyzontów?
• Czy dostarczą dziecku wiedzy o jego mocnych stronach i możliwościach, jakie przed nim stoją?
• Czy nauczą go wyznaczania i realizowania własnych celów?

Jeśli odpowiedź na nie brzmi „tak”, to z pewnością przyczynią się one do umacniania w nim postawy przedsiębiorczej, która zaprocentuje w przyszłości.